کوچ فردی به چه معنا است و چه نکاتی در مورد این موضوع باید بدانیم؟
محمد علی، کلی، شکیل اونیل، پله، تایگر وود و هر ورزشکار موفق در هر رشته ورزشی را که در نظر بگیرید همگی در یک چیز اشتراک داشته اند: آن هم یک مربی یا کوچ فردی با دانش و با تجربه است!
اگر اهل ورزش کردن باشید قطعا به اهمیت مربی و تاثیر گذاری وی آگاه هستید. وجود یک مربی با دانش و با تجربه به ورزشکاران کمک می کند تا نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنند، نقاط ضعف خود را پوشش دهند و همچنین با انجام تمرین ها و اجرای برنامه های ویژه نقاط قوت خود را تقویت کنند.
مربی ورزشی به ورزشکار کمک می کند تا به بهترین شکل ممکن از پتانسیل های نهفته خود استفاده کند و بهترین عملکرد و نتیجه را در میدان مسابقه داشته باشد. اما آیا استفاده از مربی تنها مخصوص رشته های ورزشی و ورزشکاران است؟ قطعا خیر.
در سنین کودکی همگی تحت نظارت والدین خود هستیم و آموزش های زیادی از آنان فرا می گیریم. سپس وارد مدرسه می شویم و در تعامل با هم سن و سال های خود و همچنین معلم ها آموزه های دیگری از آنان فرا می گیریم.
به طور کلی در هر دوره ای از زندگی ما به وجود یک فرد با تجربه و با دانش در کنار خود نیاز داریم. کسی که بتواند چشم انداز روشنی برای ما ایجاد کند و در مواقع سختی و دشواری بتوانیم به او تکیه کنیم و ما را از چالش های سخت عبور دهد. نام چنین فردی کوچ است. کوچینگ انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها کوچ فردی است و در این متن می خواهیم به تمام نکات قابل توجه پیرامون این مبحث اشاره داشته باشیم.
کوچ فردی به چه معنا است؟
در سالیان اخیر استفاده از کوچ در زمینه های مختلف مثل کسب و کار، سلامت، اقتصاد و بسیاری حوزه های دیگر رونق یافته است. گاهی اوقات کوچ به صورت گروهی یا جمعی انجام می شود. به این معنا که کوچ به صورت هم زمان وظیفه هدایت و راهنمایی اعضای یک مجموعه را بر عهده دارد.
در چنین شرایطی بسیاری از جلسات به صورت جمعی انجام می شود و بیش از دو نفر در آن ها حضور پیدا می کنند. در مقابل اما کوچ فردی به شرایطی گفته می شود که تنها دو نفر در آن شرکت دارند: کوچ و فرد مراجعه کننده.
این نوع از کوچینگ صرفا روی موفقیت فردی تمرکز می کند و اولویت آن موفقیت جمعی یا گروهی نیست. البته لازم به ذکر است که موفقیت های فردی خود مقدمه ای بر موفقیت های گروهی و جمعی نیز محسوب می شود. یکی از مهم ترین مزایای کوچ فردی، توجه و تمرکز بیشتر روی شرایط فرد مراجعه کننده است که همین امر باعث شناخت و درک هرچه بهتر شرایط وی می شود و طبیعتا هرچه شناخت و درک کاملی روی شرایط فرد مراجعه کننده وجود داشته باشد، کوچ از روش ها و راهنمایی های بهتری بهره می برد و در نتیجه احتمال موفقیت و رسیدن به اهداف تعیین شده بیشتر می شود.
برای درک هر چه بهتر تفاوت کوچ فردی با کوچ های گروهی می توانیم از کوچ در ورزش کمک بگیریم: در دنیای ورزش تعدادی از رشته های ورزشی به صورت گروهی انجام می شوند (فوتبال، والیبال، بسکتبال و غیره) و برخی از رشته ها نیز به صورت انفرادی هستند مانند کشتی، دو و میدانی، شنا و بسیاری از ورزش های دیگر.
حال فردی که مربی یک تیم ورزشی است، وظیفه اش به موفقیت رساندن تیم است. در چنین شرایطی مربی تلاش می کند یک استراتژی کلی برای مجموعه در نظر بگیرد و برنامه ریزی هایش در قالب به موفقیت رساندن تیم باشد.
در چنین شرایطی اهداف تیمی در اولویت قرار دارند. حتی گاهی اوقات ممکن است به خاطر شرایط تیم بعضی از نفرات نقشی را ایفا کنند که تخصص آن ها نیست. اگرچه موفقیت تیم و گروه نیز باعث رشد، ترقی و موفقیت فرد نیز می شود اما هیچ گاه چنین موفقیتی به میزان تاثیر گذاری استفاده از یک کوچ فردی نخواهد بود.
در رشته های انفرادی اما تمام تمرکز مربی روی یک ورزشکار است. در چنین شرایطی تحقیق و مطالعه بیشتری روی شخص انجام می شود. شناخت و درک بیشتری نسبت به شرایط وی ایجاد می شود. رابطه عمیق تری بین مربی و ورزشکار ایجاد می شود. اهداف و برنامه های ورزشکار از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.
برای شناخت نقاط ضعف و قوت فرد زمان بیشتری اختصاص داده می شود. استراتژی و برنامه ریزی های دقیق تری و با توجه به پتانسیل ها و همچنین شرایط فرد ایجاد می شود. به صورت کلی در رشته های انفرادی پتانسیل و توانایی های فرد در سطح بالاتری به نمایش گذاشته می شود.
تفاوت کوچینگ و منتورینگ
بسیاری از افراد تصور می کنند کوچینگ و منتورینگ دو واژه مشابه هستند و تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. به صورت لغوی شاید این دو عبارت مشابه یکدیگر باشند اما در عمل کاملا از یکدیگر متفاوت هستند.
منتور به فردی گفته می شود که در یک زمینه مشخص علم و سواد کافی داشته باشد اما کوچ فردی است که علاوه بر داشتن علم و سواد کافی توانایی هدایت و پیشبرد یک شخص یا مجموعه به سمت هدف را دارد.
به صورت کلی کسب و کارهایی که از کوچینگ استفاده می کنند به سطح بالاتری از موفقیت می رسند. در منتورینگ تنها به تجربه و علم فرد توجه می شود و معمولا منتورها افرادی مسن هستند و اختلاف سنی زیادی با اعضا دارند که طبیعتا در چنین شرایطی ممکن است درک یکدیگر یا برقراری ارتباط بین منتور و فرد مراجعه کننده چالش برانگیز باشد.
اما کوچ می تواند هر سن و سالی داشته باشد. امروزه بسیاری از کوچ ها جوان هستند و به راحتی با فرد مراجعه کننده خود ارتباط برقرار می کنند و قادر هستند ایده های جذاب تری را در اختیار فرد مراجعه کننده قرار دهند.
وظایف کوچ فردی چیست؟
قطعا یکی از مهم ترین دلایل استفاده از یک کوچ فردی این است که فرد مراجعه کننده به بهترین نتیجه ممکن و اهدافی که در ذهن دارد، دست پیدا کند. اما برای رسیدن به این اهداف بسیار مهم است که کوچ فردی وظایف خود را به خوبی انجام دهد. از جمله مهم ترین وظایف کوچ فردی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
شناخت فرد مراجعه کننده
یکی از مهم ترین گام ها برای برنامه ریزی و تعیین استراتژی برای فرد مراجعه کننده درک و داشتن یک شناخت کامل نسبت به فرد است. در صورت عدم وجود شناخت کامل و کافی، کوچ قادر نخواهد بود نقاط ضعف و قوت فرد مراجعه کننده را به درستی و به شکلی جامع تشخیص دهد و در نتیجه استراتژی ها و برنامه ریزی های وی تاثیرگذاری چندان زیادی نخواهد داشت.
یک کوچ با تجربه و حرفه ای به فرد مراجعه کننده اهمیت زیادی می دهد و برای کسب شناخت کامل نسبت به فرد وقت کافی اختصاص می دهد.
برقراری ارتباط
یکی از بهترین راه های شناخت فرد مراجعه کننده، ایجاد یک رابطه موثر و قوی بین کوچ و فرد است. در کوچ فردی فرصت بیشتری برای برقراری ارتباط بین دو طرف وجود دارد. یک کوچ حرفه ای می داند که هیچ گاه نباید به فرد مراجعه کننده خود تنها به چشم یک مشتری نگاه کند و صرفا به دنبال کسب منافع مالی برای خود باشد.
در چنین شرایطی، کوچ قطعا آینده شغلی روشنی را در پیش رو نخواهد داشت. کوچ باید به فرد مراجعه کننده خود اهمیت بدهد و شناخت کاملی از وی پیدا کند. گاهی اوقات مشکلات شخصی یا چالش هایی که فرد در دیگر جنبه های زندگی خود دارد، روی جنبه های دیگر زندگی نیز تاثیر می گذارد، به همین دلیل کوچ باید تمام تلاش خود را به کار بگیرد، تا نسبت به لایه های مختلف زندگی فرد مراجعه کننده خود آگاهی پیدا کند. البته هیچ گاه نباید به نحوی اقدام کرد که ناخوشایند فرد باشد یا اینکه او تصور کند کوچ به حریم شخصی او احترام نمی گذارد.
تعیین اهداف واقع گرایانه
در دنیای کوچینگ، تصمیم گیرنده نهایی همواره خود فرد است و این خود شخص است که چشم انداز و اهدافی را برای آینده خود تعیین می کند. اما گاهی اوقات و پس از شناخت کامل نسبت به ویژگی های فرد مراجعه کننده و همچنین با بررسی شرایط موجود، اهدافی که فرد مراجعه کننده برای آینده خود تعیین می کند، تا حدودی غیر واقع گرایانه است و حصول آن ها دشوار به نظر می رسد.
یکی از وظایف کوچ فردی تحلیل و بررسی اهداف تعیین شده توسط فرد است. در صورتی که کوچ دسترسی به اهداف را دشوار یا ناممکن تشخیص دهد وظیفه دارد که به شیوه ای اصولی و حرفه ای این مسئله را با فرد مراجعه کننده خود مطرح کند و برای اصلاح اهداف تعیین شده تلاش کند.
البته که خود فرد تعیین کننده نهایی اهداف است و در چنین شرایطی تنها وظیفه کوچ تشریح شرایط موجود برای فرد و ایجاد یک دیدگاه جامع و منطقی نسبت به کل شرایط در فرد مراجعه کننده خود است.
بیشتر بخوانید: کوچ شخصی و تمام نکات مهمی که در مورد او لازم است بدانیم
استراتژی و برنامه ریزی مناسب
پس از کسب شناخت کامل نسبت به شرایط و ویژگی های فرد و همچنین تعیین اهداف در بازه های زمانی مخنلف، نوبت به یکی از مهم ترین مراحل کوچینگ می رسد. یک کوچ فردی با تجربه و حرفه ای روش های مختلفی برای برنامه ریزی می داند و تحت شرایط مختلف قادر است که به بهترین نحو ممکن فرد مراجعه کننده خود را هدایت کند. کوچ معمولا یک فرد با تجربه و حرفه ای است که معمولا سابقه موفقیت در یک کسب و کار را دارند و به همین دلیل با چالش های مختلف مسیر موفقیت آشنایی کاملی دارند.
در چنین شرایطی کوچ فردی و با توجه به نقاط ضعف و قوت فرد مراجعه کننده خود از استراتژی و برنامه ریزی جامعی استفاده می کند به شکلی که شانس رسیدن به موفقیت فرد به حداکثر برسد. همچنین و برای پوشش نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت، کوچ از تمرینات و آموزش های مناسبی استفاده می کند. به صورت کلی هر چه استراتژی و برنامه های اتخاذ شده تناسب بیشتری با شرایط و توانایی های فرد داشته باشد، شانس موفقیت و دستیابی به اهداف بیشتر خواهد بود.
هدایت صحیح جلسات کوچینگ
برای تاثیرگذاری هر چه بیشتر جلسات کوچ فردی بسیار مهم است که فرد مراجعه کننده با انگیزه و علاقه کافی در این جلسات حضور داشته باشد. یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار در بازدهی جلسات کوچینگ نحوه اداره جلسه است.
فرد مراجعه کننده زمانی که با شوق و علاقه زیادی در جلسه شرکت کند، توجه بیشتری به مباحث مطرح شده دارد و قطعا هرچه توجه فرد مراجعه کننده به مباحث بیشتر باشد، احتمال موفقیت و رسیدن به نتایج مطلوب نیز بیشتر است.
برای جلب توجه و دقت حداکثری فرد مراجعه کننده در طول جلسات کوچینگ به چند نکته باید توجه کرد:
اولین و یکی از مهم ترین نکات تاثیر، مدت زمان برگزاری هر جلسه است. طول جلسه کوچ فردی نباید بیش از حد معمول باشد و باعث خستگی و سر رفتن حوصله فرد شود. البته نباید طول آن کمتر از مدت زمان مورد نیاز برای انتقال مفاهیم مورد نظر باشد.
همچنین موضوع جلسه نیز تاثیر زیادی روی جلب توجه فرد مراجعه کننده دارد. هر چه موضوع مبحث ارتباط بیشتری با شرایط فرد داشته باشد، میزان علاقه مندی فرد نیز بیشتر خواهد بود و همین مسئله یکی از دلایل تاکید روی شناخت کافی کوچ نسبت به فرد مراجعه کننده خود است.
برای انتخاب موضوع جلسه بهتر است انتهای جلسه قبل، موضوع جلسه بعدی مشخص شود. همچنین می توان از خود فرد مراجعه کننده برای انتخاب موضوع جلسه بعد کمک گرفت. به این طریق فرد با آمادگی بیشتری در جلسه حضور پیدا می کند.
جلب اعتماد فرد نیز از دیگر عوامل مهم و تاثیر گذار در طول جلسات کوچ فردی است. فرد مراجعه کننده تنها در شرایطی جزیی ترین شرایط خود را در اختیار کوچ فردی قرار می دهد که اعتماد کاملی نسبت به وی داشته باشد.
اعتماد نقش مهمی روی رابطه دو طرف دارد. رفتار کوچ باید به نحوی باشد که فرد اطمینان پیدا کند تمام صحبت های مطرح شده او کاملا محرمانه باقی می مانند و آنچه در جلسه می گذرد در اختیار هیچ فرد ثالثی قرار نخواهد گرفت.
صداقت یکی از مهم ترین عناصر در طول جلسه کوچ فردی است. گاهی اوقات و صرفا برای ایجاد یک احساس خوب فرد مراجعه کننده، کوچ اقدام به بیان مطالبی می کند که چندان واقع گرایانه نیستند و تنها جنبه روانی دارند.
اگر کوچ در رفتار و گفتار با فرد مراجعه کننده خود صداقت نداشته باشد، این موضوع دیر یا زود مشخص می شود و پس از آن فرد مراجعه کننده دیگر هرگز نخواهد توانست نسبت به چنین کوچی اعتماد داشته باشد.
بسیار مهم است که فرد مراجعه کننده با شرایط واقعی خود، هر چقدر هم که تلخ باشد، روبرو شده و برای رویارویی با چالش ها خودش را آماده کند. فرد مراجعه کننده منطقی نه تنها از شنیدن و روبرو شدن با واقعیت های تلخ واکنش منفی نشان نمی دهد بلکه قدردان فردی خواهد بود که حقیقت را برای وی روشن کرده و در نتیجه نوعی احساس اعتماد نیز در وی شکل می گیرد.
بیشتر بخوانید: کوچینگ کسب و کار چیست؟ | چرا باید اطلاعات کافی در مورد آن داشته باشیم؟
چه نوع افرادی بیشترین مزیت از کوچ فردی را به دست می آورند؟
کوچ فردی برای افراد مختلف و در شرایط مختلف مزایای زیادی دارد. با این وجود استفاده از کوچینگ برای برخی افراد سودمندی و مزایای بیشتری دارد که از جمله می توانیم به دسته های زیر اشاره کنیم:
افرادی که در یک شرایط چالشی دشوار قرار دارند و بسیار مهم است که هر چه زودتر از این شرایط خارج شوند. برای مثال می توانیم به آن دسته از افرادی اشاره کنیم که به تازگی یک کسب و کار جدید را ایجاد کرده اند و با بحران مالی روبرو شده اند و هرچه سریع تر باید یک راه حل منطقی برای خود ایجاد کنند. یا اگر بخواهیم در حوزه های دیگر مثال هایی ارائه دهیم می توانیم بگوییم:
شخصی که در ازدواج خود دچار مشکل شده و احتمال جدایی آن ها افزایش پیدا کرده است.
همچنین کسی که از نظر سلامتی دچار مشکلات جدی شده است، از جمله کسانی هستند که استفاده از کوچ فردی مزایای زیادی برای آن ها دارد.
افرادی که اعتماد به نفس کافی برای رسیدن به اهداف خود را ندارند.
گاهی اوقات شرایطی ایجاد می شود که فرد توانایی کافی برای رسیدن به اهداف خود را دارد و همچنین در مسیر صحیحی گام بر می دارد اما به دلیل نداشتن اعتماد به نفس کافی، شجاعت گام برداشتن و حرکت در مسیر موفقیت را ندارد.
یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد این شرایط، نداشتن خود باوری است. چنین افرادی تنها به یک نیروی محرکه اولیه نیاز دارند. تنها کافی است یک عامل بیرونی باعث قرار گرفتن آن ها در موفقیت شود و پس از آن خودشان قادر با پیمودن ادامه مسیر خواهند بود. یک کوچ فردی حرفه ای با ایجاد خودباوری، نیروی محرکه اولیه برای چنین افرادی را فراهم می کند.
آن دسته از افرادی که علم و سواد کافی دارند اما در یافتن مسیر صحیح موفقیت ناکام هستند.
گاهی اوقات مشاهده می شود که فرد از اطلاعات و دانش کافی برخوردار است اما نمی داند چه نوع از استراتژی و برنامه ریزی باعث موفقیت وی می شود.
دلیل اصلی ایجاد چنین شرایطی، عدم تجربه کافی در فرد است. همان قدر که علم و دانش در مسیر موفقیت مهم هستند، تجربه هم از اهمیت بالایی برخوردار است. یک کوچ فردی به خاطر تجربه بالایی که در راه اندازی و به موفقیت رساندن یک کسب و کار دارد، با ایجاد استراتژی و برنامه های منسجم به موفقیت فرد کمک می کند.
آیا کوچ فردی معایبی هم دارد؟
کوچ فردی یکی از مهم ترین و تاثیر گذارترین ابزار برای رسیدن به هدف و موفقیت است. اگرچه نمی توان عیب و ایراد خاصی برای این نوع کوچینگ معرفی کرد اما افرادی که می خواهند از یک کوچ فردی استفاده کنند باید به موارد زیر نیز واقف باشند:
در فرایند کوچ فردی، توجه زیادی روی فرد قرار دارد و همین مسئله ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد و احساس راحتی نکنند.
در فرایند کوچ فردی تنها بین کوچ و فرد مراجعه کننده ارتباط وجود دارد در حالی که در کوچ گروهی، فرد مراجعه کننده می تواند با دیگر اعضای گروه نیز تعامل داشته باشد.
یکی از مهم ترین فاکتورها که باید در نظر گرفته شود، هزینه کوچ فردی است که قاعدتا بسیار بیشتر از هزینه کوچ گروهی است.
سخن پایانی
کوچینگ یکی از مهم ترین ابزار برای رسیدن به موفقیت است و کوچ فردی یکی از تاثیر گذار ترین شکل های کوچینگ است که به شکوفایی استعدادها و کسب بهترین نتایج فردی کمک می کند. برای تاثیر گذاری هر چه بیشتر کوچ فردی باید به چندین نکته توجه کرد و در این متن تلاش کردیم به مهم ترین نکات در کوچ فردی اشاره کنیم.
به نظر شما مهم ترین نکته که در کوچ فردی باید مورد توجه قرار بگیرد چیست؟ نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. دیدن نظرات شما باعث دلگرمی ما خواهد بود.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید